Điều kiện niêm yết trên các sàn chứng khoán là gì? - TCBD - Đào tạo và Huấn luyện Phát triển Doanh nghiêp

Thị trường chứng khoán thời gian gần đây trở nên sôi nổi hơn bao giờ hết, không chỉ các nhà đầu tư và các công ty cũng cực kỳ quan tâm muốn tham gia thị trường hấp dẫn này. Upcom được biết đến là sàn giao dịch dành cho các công ty chưa niêm yết tham gia. Và nếu bạn muốn biết điều kiện niêm yết trên các sàn chứng khoán tại Việt Nam thì tham khảo thông tin của bài viết này.

I. ĐIỀU KIỆN NIÊM YẾT CHUNG TRÊN SÀN CHỨNG KHOÁN

1.1. Vốn điều lệ khi niêm yết trên sàn chứng khoán

Theo quy định tại Điều 15 Luật chứng khoán 2019 thì mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán từ 30 tỷ đồng trở lên tính theo giá trị ghi trên sổ kế toán.

Riêng trên sàn Upcom thì vốn điều lệ là 10 tỉ đồng.

1.2. Thời gian và kết quả hoạt động khi niêm yết

– Yêu cầu hoạt động trên 01 năm dưới hình thức Công ty Cổ phần tính đến thời điểm đăng ký niêm yết trên thị trường chứng khoán (trừ trường hợp Doanh nghiệp Nhà nước cổ phần hoá gắn với niêm yết).

– Hoạt động kinh doanh của 02 năm liên tục trước thời điểm đăng ký niêm yết có lãi, cùng với đó là điều kiện không có lỗ luỹ kế tính đến năm đăng ký niêm yết thị trường chứng khoán.

– Công ty có yêu cầu niêm yết trên thị trường chứng khoán không thuộc trường hợp đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đã bị kết án về một trong các tội liên quan đến xâm phạm trật tự quản lý kinh tế mà chưa được xoá án tích.

1.3. Cơ cấu cổ đông các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán

– Đại Hội đồng cổ đông đồng ý thông qua phương án phát hành và phương án sử dụng vốn thu được từ thị trường chứng khoán.

– Tối thiểu là 15% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của Công ty phát hành phải được bán cho ít nhất 100 nhà đầu tư không phải là cổ đông lớn. Trong trường hợp vốn điều lệ của Công ty phát hành từ 1000 tỷ đồng trở lên thì tỷ lệ tối thiểu là 10% số cổ phiếu có quyền biểu quyết của Công ty.

– Trước khi Công ty chính thức chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng, các cổ công lớn của Công ty phải tiến hành cam kết cùng nhau nắm giữ ít nhất 20% vốn điều lệ của Công ty phát hành tối thiểu 01 năm kể từ ngày kết thúc đợt chào bán. Ngoài ra, sau khi thực hiện đợt chào bán cổ phiếu Công ty có yêu cầu niêm yết phải có cam kết và thực hiện niêm yết/đăng ký giao dịch cổ phiếu trên hệ thống giao dịch chứng khoán.

1.4. Các điều kiện khác khi làm các thủ tục niêm yết

– Công ty có yêu cầu niêm yết phải có hồ sơ Đăng ký niêm yết cổ phiếu hợp lệ theo quy định của pháp luật.

– Có công ty chứng khoán tư vấn về hồ sơ Đăng ký chào bán cổ phiếu ra công chúng (trừ trường hợp Công ty có yêu cầu niêm yết là Công ty Chứng khoán).

– Công ty chứng khoán phải mở tài khoản phong tỏa nhận tiền mua của phiếu của đợt chào bán.

II. ĐIỀU KIỆN NIÊM YẾT TRÊN SÀN CHỨNG KHOÁN HOSE

2.1 Sàn giao dịch chứng khoán HOSE là gì?

Sàn HOSE viết tên gọi tắt của Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh, thành lập 7/2000. Đây là sàn giao dịch chứng khoán thuộc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và quản lý hệ thống giao dịch chứng khoán niêm yết của Việt Nam.

Ban đầu sàn có tên khác với hiện tại, ngày 7 tháng 8 năm 2007 mang tên Trung tâm giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSTC). Và từ ngày 8 tháng 8 năm 2007, HOSTC mới được đổi tên thành Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE).

Sàn HOSE hiện là sàn chứng khoán lớn nhất tại Việt Nam hiện nay, đa số các công ty/doanh nghiệp lớn đều niêm yết cổ phiếu ở sàn này. Nói chính xác thì sàn Hose chính là nơi các doanh nghiệp niêm yết chứng khoán và nơi phân phối các sản phẩm chứng khoán của doanh nghiệp ra bên ngoài công chúng.

Tìm hiểu: Sàn giao dịch chứng khoán là gì? Đặc điểm và mục đích hoạt động

2.2 Sàn giao dịch chứng khoán HOSE ở đâu?

Tên giao dịch: Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh
Tên viết tắt: HOSE
Tên giao dịch tiếng Anh: Ho Chi Minh Stock Exchange
Website: https://www.hsx.vn/
Điện thoại: (84-28) 38 217 713, Fax: (84-28) 38 217 452
Trụ sở: Số 16 Võ Văn Kiệt, Quận 1, TP.HCM

2.3. Điều kiện niêm yết trên sàn HOSE

– Vốn điều lệ: mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán từ 120 tỷ đồng trở lên tính trên báo cáo kiểm toán.

– Thời gian và tình hình hoạt động của Công ty:

Công ty hoạt động ít nhất 02 năm dưới hình thức là Công ty Cổ Phần tính đến thời điểm đăng ký niêm yết.
02 năm liền trước năm đăng ký niêm yết phải có lãi.
Lợi nhuận của Công ty trong thời điểm gần nhất từ thời điểm đăng ký niêm yết đạt ít nhất 5% trên số vốn. Ngoài ra, Công ty không có nợ quá hạn trên 01 năm; Không có lỗ luỹ kế tính tới thời điểm đăng ký niêm yết.
Công ty không thuộc trường hợp vi phạm pháp luật hay các vi phạm liên quan đến vấn đề kế toán và báo cáo tài chính.
Công ty và người đại diện theo pháp luật không bị xử lý vi phạm trong vòng 02 năm tính đến thời điểm đăng ký niêm yết do thực hiện hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán.

– Cơ cấu cổ đông: có tối thiểu 20% cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít nhất 300 cổ đông không phải là cổ đông lớn nắm giữ.

– Công ty có yêu cầu niêm yết cần công khai mọi khoản nợ đối với thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Giám đốc (Tổng Giám đốc), Phó Giám đốc (Phó Tổng Giám đốc), Kế toán trưởng, cổ đông lớn và những người có liên quan.

– Về việc chuyển nhượng trong nội bộ Công ty được yêu cầu đối với các cổ đông cá nhân, tổ chức và cổ đông lớn của Công ty phải cam kết nắm giữ 100% số cổ phiếu trong 06 tháng đầu và 50% số cổ phiếu trong 06 tháng tiếp theo (không tính số cổ phiếu thuộc sở hữu Nhà nước).

– Cổ phiếu đã giao dịch trên UPCoM tối thiểu 02 năm và được đại hội đồng cổ đông thông qua việc niêm yết, trừ trường hợp tổ chức đăng ký niêm yết đã chào bán cổ phiếu ra công chúng, doanh nghiệp cổ phần hóa.

– Công ty có yêu cầu đăng ký niêm yết có hồ sơ Đăng ký niêm yết cổ phiếu hợp lệ theo quy định của Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh.

III. ĐIỀU KIỆN NIÊM YẾT TRÊN SÀN CHỨNG KHOÁN HNX

3.1 Sàn giao dịch chứng khoán HNX là gì?

Sàn HNX là tên gọi của sở giao dịch chứng khoán Hà Nội, tên viết tắt của cụm từ tiếng anh “Hanoi Stock Exchange”. HNX là sàn giao dịch chứng khoán cho các cổ phiếu của công ty đại chúng niêm yết do sở giao dịch chứng khoán Hà Nội tổ chức và quản lý trực tiếp.

Tiền thân của sàn HNX là Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội, được quyết định thành lập vào năm 2005. Sàn giao dịch HNX được thành lập theo quyết định của Chính phủ, dựa trên cơ sở chuyển đổi và tổ chức lại Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội, chính thức hoạt động năm 2009.

Sàn HNX hoạt động với mô hình công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do nhà nước là chủ sở hữu, mà người đại diện ở đây là Bộ Tài chính.

Số vốn điều lệ thời điểm thành lập là 1000 tỷ đồng.

3.2 Sàn giao dịch chứng khoán HNX ở đâu?

Thông tin sở giao dịch chứng khoán Hà Nội cụ thể:

Trụ sở tại: Số 02, Phan Chu Trinh, Hoàn Kiếm, Hà Nội
Điện thoại liên hệ: (84-24) 39412626; (84-24) 39360750
Fax: (84.24) 39347818
Email: hnx@hnx.vn
Website: https://www.hnx.vn/

3.3 Điều kiện niêm yết chứng khoán trên sàn HNX

– Vốn điều lệ: mức vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký chào bán từ 30 tỷ đồng trở lên tính trên báo cáo kiểm toán.

– Thời gian và tình hình hoạt động của Công ty:

Công ty hoạt động ít nhất 01 năm dưới hình thức là Công ty Cổ Phần tính đến thời điểm đăng ký niêm yết.
Năm liền trước năm đăng ký niêm yết phải có lãi.
Lợi nhuận của Công ty trong thời điểm gần nhất từ thời điểm đăng ký niêm yết đạt ít nhất 5% trên số vốn. Ngoài ra, Công ty không có nợ quá hạn trên 01 năm; Không có lỗ luỹ kế tính tới thời điểm đăng ký niêm yết.
Công ty không thuộc trường hợp vi phạm pháp luật hay các vi phạm liên quan đến vấn đề kế toán và báo cáo tài chính.
Công ty và người đại diện theo pháp luật không bị xử lý vi phạm trong vòng 02 năm tính đến thời điểm đăng ký niêm yết do thực hiện hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán.

– Cơ cấu cổ đông: có tối thiểu 15% cổ phiếu có quyền biểu quyết do ít nhất 100 cổ đông không phải là cổ đông lớn nắm giữ.

– Về việc chuyển nhượng trong nội bộ Công ty được yêu cầu đối với các cổ đông cá nhân, tổ chức và cổ đông lớn của Công ty phải nắm giữ 100% số cổ phiếu trong 06 tháng đầu và 50% số cổ phiếu trong 06 tháng tiếp theo.

– Ngoài ra, cần có hồ sơ Đăng ký niêm yết cổ phiếu theo quy định của Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội.

VI. ĐIỀU KIỆN NIÊM YẾT TRÊN SÀN UP-COM

4.1 Đôi nét về sàn giao dịch chứng khoán Up-com

Sàn chứng khoán Up-com có tên đầy đủ Unlisted Public Company Market là sàn giao dịch chứng khoán dành cho các công ty đại chúng chưa được niêm yết. Sàn này được tổ chức và quản lý bởi Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội. Các sản phẩm được giao dịch trên sàn là các cổ phiếu công ty khác nhau.

Các công ty đại chúng thực hiện đăng ký giao dịch trên sàn Upcom cần phải chú ý đáp ứng được 2 điều, đó là:

Công ty đại chúng không niêm yết tại sàn giao dịch HOSE và sàn HNX.
Chứng khoán của công ty phải đăng ký lưu ký tại trung tâm lưu ký đầy đủ (VSD)

Sàn Upcom là sàn được hoạt động dưới sự quản lý của cơ quan Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội nên độ an toàn cao, được pháp luật Việt Nam bảo vệ. Các công ty thực hiện giao dịch trên sàn phải thực hiện thông báo các thông tin chi tiết như Báo Cáo Tài Chính hàng năm.

Các chuyên gia tài chính đánh giá Upcom được xem như bước đệm của cổ phiếu chưa niêm yết trở nên có giá trị hơn và sau đó các công ty sẽ thông thạo thị trường chứng khoán. Từ từ các công ty sẽ nâng cấp chuyển sang giao dịch trên sàn chính HOSE và HNX.

Hiện nay có nhiều doanh nghiệp nổi bật đang niêm yết cổ phiếu tại sàn Upcom như sau:

Tập đoàn Vingroup với hàng loại các dự án hấp dẫn như Vinhomes Riverside, Vinhomes Gardenia…
CTCP Tài nguyên Masan và CTCP Hàng tiêu dùng Masan
Tổng Công ty cổ phần Đầu tư Quốc tế Viettel
CTCP Viễn thông FPT (FOX)
CTCP Đường Quảng Ngãi (QNS)
CTCP Tập đoàn Lộc Trời
Tổng CTCP May Việt Tiến (VGG)
CTCP lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR),…

4.2 Ưu điểm khi niêm yết chứng khoán trên sàn Upcom

Sàn giao dịch Upcom cho tới giờ số lượng người chơi tham gia vẫn đông và rõ ràng có những lợi ích thiết thực dành cho các công ty muốn niêm yết cổ phiếu trên sàn này. Cụ thể là:

Sàn Upcom được tổ chức và quản lý rõ ràng bởi Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội, các hoạt động rõ ràng, minh bạch, góp phần hạn chế rủi ro và bảo vệ quyền lợi cho các nhà đầu tư
Các nhà đầu tư khi giao dịch trên sàn Upcom có thể tìm kiếm thông tin của các doanh nghiệp khác qua hệ thống công bố thông tin chính, nắm bắt thị trường tốt hơn.
Việc giao dịch cổ phiếu qua hệ thống sàn được thực hiện đơn giản và an toàn cho cả người mua – người bán
Khi đưa cổ phiếu lên sàn Upcom tốt hơn với các công ty chưa từng niêm yết hiểu hơn về chứng khoán. Đồng thời các công ty có cơ hội tiếp cận với các nhà đầu tư khác rộng rãi hơn, thuận lợi cho việc niêm yết lên sàn chứng khoán HNX hoặc HOSE sau này.

4.3 Điều kiện niêm yết trên sàn chứng khoán UPcom

Theo khảo sát thị trường cho thấy rằng hầu hết các công ty không niêm yết được trên sàn chứng khoán HSX và sàn HXN thì ban đầu sẽ niêm yết trên sàn Upcom.

Upcom được xem như sàn chứng khoán dành cho công ty đại chúng chưa đủ điều kiện niêm yết hoặc từng bị hủy niêm yết hoạt động.

Hiện nay số lượng các công ty muốn niêm yết trên sàn Upcom nhiều nên Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội đưa ra các quy định rõ ràng như sau:

a. Điều kiện niêm yết chứng khoán trên sàn Upcom:

Về vốn điều lệ: Công ty muốn niêm yết cổ phiếu trên sàn Upcom tính từ thời điểm chào bán phải có trên 10 tỷ đồng vốn điều lệ với giá trị đúng trên sổ kế toán.
Công ty đó 5 năm trước khi chào bán ra đại chúng phải hoạt động có lợi nhuận, không có lỗ lũy kế được tính tới thời điểm đăng ký chào bán cổ phiếu.
Hoạt động chào bán và niêm yết cổ phiếu với các phương án và cách dùng vốn thu được của công ty đã được Đại hội đồng cổ đông thông qua.

Tham khảo thêm bài viết Vốn chủ sở hữu là gì? Có gì khác biệt với vốn điều lệ? tại đây.

b. Cách thức giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán Upcom

Việc giao dịch trên sàn chứng khoán Upcom được thực hiện theo các quy định nêu rõ. Các công ty cần tìm hiểu trước về cách thức giao dịch cho chuẩn để tránh các sai sót đáng tiếc về sau.

c. Hình thức giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán Upcom

Thỏa thuận điện tử: Đại diện bên giao dịch sẽ nhập lệnh và điều kiện đưa ra, chọn lệnh đối ứng theo đúng mục đích giao dịch.
Thỏa thuận thông thường: Bên mua và bên bán sẽ thỏa thuận với nhau về khối lượng giá mua bán cổ phiếu. Sau đó công ty chứng khoán nhập kết quả giao dịch vào hệ thống đầy đủ.

d. Thời gian giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán Upcom

Trên sàn Upcom thì thời gian giao dịch là cả ngày vào buổi sáng và chiều các thứ trong tuần.

Sáng sẽ mở cửa giao dịch từ 10h đến 11h30 và buổi chiều từ 13h30 đến 15h.

e. Nguyên tắc khớp lệnh trên sàn giao dịch chứng khoán Upcom

Ưu tiên về giá: Với lệnh bán thì giá thấp hơn xếp lên trước, mua thì giá cao hơn được xếp lên trước.
Ưu tiên về thời gian: Với lệnh cùng giá thì công ty nào đặt lệnh trước sẽ được ưu tiên trước

f. Đơn vị giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán Upcom

Đơn vị thực hiện giao dịch khớp lệnh:

Theo lô chẵn: 100 cổ phiếu / trái phiếu.

Với lô lẻ: 01 – 99 cổ phiếu / trái phiếu.

Các giao dịch thỏa thuận và giao dịch lô lẻ không tiến hành vào ngày giao dịch đầu của cổ phiếu mới niêm yết trên sàn.

Hoặc cổ phiếu trở lại giao dịch sau khi bị dừng giao dịch 25 ngày tới khi có giá tham chiếu xác định từ kết quả thực hiện khớp lệnh liên tục.

Tham khảo thêm So sánh cổ phiếu và trái phiếu theo quy định pháp luật hiện hành tại đây.

g. Đơn vị giá khi niêm yết trên sàn Upcom

Đơn vị yết giá đối với cổ phiếu: 100 đồng. Với trái phiếu và các giao dịch thỏa thuận giữa các công ty thì không có quy định đơn vị yết giá.

h. Biên độ giao động

Đối với cổ phiếu: ± 15% so với giá tham chiếu
Cổ phiếu ở ngày giao dịch đầu tiên: ± 40% so với giá tham chiếu.

i. Giá tham chiếu

Giá tham chiếu ở đây chính là bình quân gia quyền của các mức giá mà công ty giao dịch theo cách thức khớp lệnh liên tục trong ngày giao dịch gần nhất trước đó.

Các công ty chú ý tới giá tham chiếu để thực hiện tiếp trong ngày sau.

k. Lệnh giao dịch

Lệnh giao dịch chính là lệnh giới hạn (LO) có hiệu lực lúc nhập vào hệ thống đăng ký các giao dịch cho tới khi bị hủy hoặc kết thúc giao dịch.

Các công ty tham gia vào sàn chứng khoán Upcom phải nắm rõ thời gian để ra lệnh giao dịch chính xác.

l. Sửa, hủy lệnh trong phiên giao dịch

Trong phiên giao dịch trên sàn Upcom thì các công ty có thể sửa giá/khối lượng hoặc hủy lệnh khi lệnh gốc chưa được thực hiện hoặc một phần còn lại của lệnh gốc chưa thực hiện xong.

Nếu lệnh gốc đã hoàn thiện xong thì không thể nào sửa hoặc hủy lệnh nữa.

Nếu sửa khối lượng tăng: Thứ tự ưu tiên của lệnh giao dịch sau lúc sửa sẽ tính tư khi lệnh sửa nhập vào hệ thống giao dịch.
Nếu sửa khối lượng giảm: Thứ tự ưu tiên của lệnh sẽ không thay đổi.

Đọc thông tin về điều kiện niêm yết trên sàn Upcom bạn sẽ thấy được thực chất sàn giao dịch chứng khoán này vẫn thực sự có lợi với nhiều công ty đại chúng chưa niêm yết. Bởi vậy nếu doanh nghiệp của bạn mới thành lập và còn bỡ ngỡ với thị trường chứng khoán thì có thể tham khảo trước sàn Upcom này.

Nhà huấn luyện doanh nghịệp đồng hành cùng doanh nghiệp lên sàn chứng khoán.

Nhà huấn luyện doanh nghiệp đồng hành huấn luyện doanh nghiệp bạn áp dụng 5 bước xây dựng doanh nghiệp để đưa công ty bạn lên sàn chứng khoán.

Nếu bạn là doanh nghiệp và bạn có ước mơ sau 5-7 năm đưa doanh nghiệp bạn từ một doanh nghiệp SME lên sàn chứng khoán theo từng bước… bắt đầu từ sàn UpCOM… bạn đừng ngần ngại liên hệ với Nhà huấn luyện để cùng bạn xây dựng lộ trình rõ ràng cho bạn, xây dựng chiến lược và từng bước thực hiện các kế hoạch hành động để biến ước mơ của bạn thành hiện thực.

Bạn có thể email hoặc gọi điện thoại theo số 0686 77 39 39 hoặc 09 8888 1746 để đặt lịch 1 giờ tư vấn hoàn toàn miễn phí.

Business Coach I Executive COACH I Chuyên gia tái cấu trúc doanh nghiệp.

MBA, Thomas Trịnh Toàn.